Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi 2025, số 96/2025/QH15 có hiệu lực từ ngày 15/10/2025. Những điểm mới nổi bật của Luật này so với Luật Các tổ chức tín dụng 2024, số 32/2024/QH15.
Một trong những điểm mới của Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi 2025, số 96/2025/QH15 là bổ sung Điều 198a quy định chi tiết về quyền thu giữ tài sản bảo đảm.
Cụ thể, tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, tổ chức mua bán, xử lý nợ được quyền thu giữ tài sản bảo đảm nếu đáp ứng đầy đủ các điều kiện như:
- Có thỏa thuận bằng hợp đồng bảo đảm về việc cho thu giữ;
- Tài sản không thuộc diện tranh chấp, kê biên, hoặc đang áp dụng biện pháp khẩn cấp;
- Đã công khai thông tin theo quy định.
Ngoài ra, Luật còn quy định rõ thủ tục thu giữ, thời hạn thông báo trước, các hình thức công khai, sự chứng kiến của chính quyền địa phương và quy định về việc ủy quyền thu giữ.
Trước 15/10/2025: Luật Các tổ chức tín dụng 2024, số 32/2024/QH15 không có quy định tương tự.
Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi 2025 bổ sung thêm hai điều quan trọng là Điều 198b và 198c:
Điều 198b quy định việc tài sản bảo đảm đang bị kê biên trong thi hành án dân sự chỉ được xử lý nếu:
- Hợp đồng bảo đảm phát sinh sau bản án có hiệu lực,
- Là tài sản liên quan đến cấp dưỡng, bồi thường tính mạng,
- Hoặc có sự đồng ý của bên nhận bảo đảm.
Điều 198c cho phép hoàn trả vật chứng là tài sản bảo đảm trong vụ án hình sự nếu không ảnh hưởng đến xử lý vụ án và có thỏa thuận trong hợp đồng bảo đảm.
Trước 15/10/2025: Luật số 32/2024/QH15 không có quy định cụ thể về hai nội dung này.
Điều 1 Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi 2025 sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 93 Luật 2024 như sau:
“1. Ngân hàng Nhà nước quyết định cho vay đặc biệt có tài sản bảo đảm, không có tài sản bảo đảm đối với tổ chức tín dụng trong trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 192 của Luật này. Tài sản bảo đảm của khoản vay đặc biệt từ Ngân hàng Nhà nước theo quy định của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước. Lãi suất cho vay đặc biệt của Ngân hàng Nhà nước là 0%/năm.”.
Như vậy từ 15/10/2025, Ngân hàng Nhà nước có thể cho vay đặc biệt không cần tài sản bảo đảm với lãi suất 0%/năm, theo quy định của Thống đốc.
Trước 15/10/2025, theo khoản 4 Điều 193 Luật 32/2024/QH15, việc cho vay đặc biệt không tài sản bảo đảm phải do Thủ tướng Chính phủ quyết định, không có quy định cụ thể về lãi suất 0%.
Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi 2025 còn có điều khoản liên quan đến lãi suất khoản vay. Theo đó, khoản vay đặc biệt đã được Thủ tướng quyết định trước ngày 15/10/2025 tiếp tục thực hiện theo hợp đồng cũ, được xem xét gia hạn với lãi suất 0%/năm.
Căn cứ theo khoản 3 và 4 Điều 198a Luật số 96/2025/QH15, trước khi tiến hành thu giữ tài sản bảo đảm, tổ chức tín dụng phải công khai thông tin bằng nhiều hình thức:
- Đăng tải trên website;
- Gửi văn bản đến UBND và Công an xã nơi có tài sản;
- Niêm yết công khai;
- Thông báo trực tiếp hoặc qua các hình thức điện tử.
Các quy định này nhằm minh bạch hóa quy trình thu giữ và hạn chế tranh chấp, phản đối.
Trước 15/10/2025: Luật số 32/2024/QH15 không quy định rõ công khai thông tin trước khi thu giữ tài sản
Khoản 6 và 7 Điều 198a Luật số 96/2025/QH15 quy định cụ thể:
Chỉ được ủy quyền thu giữ cho công ty quản lý nợ thuộc tổ chức tín dụng hoặc bên nhận chuyển giao bắt buộc.
Không được sử dụng biện pháp vi phạm pháp luật hoặc trái đạo đức xã hội trong quá trình thu giữ.
Đây là bước tiến mới để kiểm soát việc ủy quyền thu giữ tránh lạm dụng hoặc vi phạm pháp luật. Luật 2024 chưa quy định về điều này.
Luật 2025 đã bãi bỏ một số khoản trong Luật 2024 nhằm đơn giản hóa quy định pháp luật, như:
- Khoản 4 Điều 169:
4. Trường hợp phương án phục hồi đề xuất biện pháp cho vay đặc biệt của Ngân hàng Nhà nước với lãi suất 0%/năm, không có tài sản bảo đảm, Ngân hàng Nhà nước trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định việc cho vay đặc biệt với lãi suất 0%/năm, không có tài sản bảo đảm trước khi phê duyệt phương án phục hồi.
- Khoản 4 Điều 172
4. Trường hợp sửa đổi, bổ sung biện pháp cho vay đặc biệt với lãi suất 0%/năm, không có tài sản bảo đảm trong phương án phục hồi, Ngân hàng Nhà nước trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định việc sửa đổi, bổ sung đó.
- Khoản 5 Điều 179
5. Trường hợp phương án chuyển giao bắt buộc đề xuất biện pháp cho vay đặc biệt của Ngân hàng Nhà nước với lãi suất 0%/năm, không có tài sản bảo đảm, Ngân hàng Nhà nước trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định việc cho vay đặc biệt với lãi suất 0%/năm, không có tài sản bảo đảm trước khi phê duyệt phương án chuyển giao bắt buộc.
Đồng thời cũng bãi bỏ: khoản 7 Điều 183; khoản 4 Điều 193...